Z dokumentów kościoła

CHRZEST  

Kan. 849 - Chrzest, brama sakramentów, konieczny do zbawienia przez  rzeczywiste lub zamierzone przyjęcie, który uwalnia ludzi od grzechów, odradza  ich jako dzieci Boże i przez upodobnienie do Chrystusa niezniszczalnym  charakterem włącza ich do Kościoła, jest ważnie udzielany jedynie przez  obmycie w prawdziwej wodzie z zastosowaniem koniecznej formy słownej.

Rozdział I  

SPRAWOWANIE CHRZTU  

Kan. 850 - Chrztu udziela się z zachowaniem obrzędu przepisanego w  zatwierdzonych księgach liturgicznych, poza przypadkiem naglącej  konieczności, kiedy należy zastosować tylko to, co jest wymagane do ważności  sakramentu.  

Kan. 851 - Sprawowanie chrztu powinno być odpowiednio przygotowane,  dlatego:  

- 1 dorosły zamierzający przyjąć chrzest winien być dopuszczony do  katechumenatu i wedle możności przez różne stopnie doprowadzony do  wtajemniczenia sakramentalnego, zgodnie z obrzędem wtajemniczenia  przystosowanym przez Konferencję Episkopatu oraz ze szczegółowymi  przepisami przez nią wydanymi;  

- 2 rodzice dziecka chrzczonego, jak również chrzestni, powinni być należycie  pouczeni o znaczeniu tego sakramentu i o związanych z nim obowiązkach.  Proboszcz winien osobiście lub przez innych zatroszczyć się, ażeby rodziców  właściwie przygotować pasterskimi pouczeniami a także wspólną modlitwą,  zbierając razem po kilka rodzin oraz, gdy to możliwe, składając im wizytę.  

Kan. 852 - § 1. Przepisy zawarte w kanonach o chrzcie dorosłych stosuje się do  wszystkich, którzy po wyjściu z dzieciństwa osiągnęli używanie rozumu.  

§ 2. Z dzieckiem zrównany jest, gdy chodzi o chrzest, także ten, kto nie jest  świadomy swego działania. 

Kan. 853 - Poza wypadkiem konieczności, woda używana przy udzielaniu  chrztu powinna być poświęcona, zgodnie z przepisami ksiąg liturgicznych.  

Kan. 854 - Chrztu udziela się bądź przez zanurzenie, bądź przez polanie, z  zachowaniem przepisów wydanych przez Konferencję Episkopatu.  

Kan. 855 - Rodzice, chrzestni i proboszcz powinni troszczyć się, by nie nadawać  imienia obcego duchowi chrześcijańskiemu.  

Kan. 856 - Chociaż chrzest może być udzielany w jakimkolwiek dniu, jednak  zaleca się, aby z zasady był udzielany w niedzielę albo wedle możności w wigilię  paschalną.  

Kan. 857 - § 1. Poza wypadkiem konieczności, właściwym miejscem chrztu jest  kościół lub kaplica.  

§ 2. Należy uważać za regułę, że dorosły ma przyjmować chrzest we własnym  kościele parafialnym, dziecko zaś w kościele parafialnym jego rodziców, chyba  że co innego doradza słuszna przyczyna.  

Kan. 858 - § 1. Każdy kościół parafialny powinien mieć chrzcielnicę, z  zachowaniem łącznego prawa nabytego już przez inne kościoły.  

§ 2. Ordynariusz miejsca, wysłuchawszy zdania proboszcza, może dla wygody  wiernych zezwolić lub nakazać, ażeby chrzcielnica była także w innym kościele  lub kaplicy na terenie parafii.  

Kan. 859 - Jeśli kandydat do chrztu, ze względu na odległość lub inne  okoliczności, nie może bez poważnej niedogodności przybyć lub być  przyniesiony do kościoła parafialnego albo innego kościoła lub kaplicy, o  których w kan. 858, § 2, chrztu można i trzeba udzielić w innym bliżej  położonym kościele lub kaplicy albo nawet w innym odpowiednim miejscu.  

Kan. 860 - § 1. Poza wypadkiem konieczności, chrztu nie należy udzielać w  domach prywatnych, chyba że ordynariusz miejsca zezwoli na to dla poważnej  przyczyny.  

§ 2. Jeśli biskup diecezjalny nie zarządzi inaczej, chrztu nie należy udzielać w  

szpitalach, chyba że zmusza do tego konieczność lub inna racja duszpasterska.  Rozdział II 

SZAFARZ CHRZTU 

Kan. 861 - § 1. Zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup, prezbiter i diakon, z  zachowaniem przepisu kan. 530, n. 1.  

§ 2. Gdy szafarz zwyczajny jest nieobecny lub ma przeszkodę, chrztu godziwie  udziela katecheta albo inna osoba wyznaczona do tej funkcji przez ordynariusza  miejsca, a w wypadku konieczności każdy człowiek, mający właściwą intencję.  Duszpasterze, zwłaszcza zaś proboszcz, powinni zatroszczyć się o to, aby wierni  zostali pouczeni o prawidłowym udzielaniu chrztu.  

Kan. 862 - Poza wypadkiem konieczności, nie wolno nikomu bez  odpowiedniego zezwolenia udzielać chrztu na obcym terytorium, nawet swoim  podwładnym.  

Kan. 863 - O chrzcie dorosłych, przynajmniej tych, którzy ukończyli czternasty  rok życia, powinien być powiadomiony biskup diecezjalny, ażeby, jeśli uzna to  za wskazane, sam udzielił chrztu.  

Rozdział III  

PRZYJMUJĄCY CHRZEST  

Kan. 864 - Zdatnym do przyjęcia chrztu jest każdy człowiek, jeszcze nie  ochrzczony.  

Kan. 865 - § 1. Aby dorosły mógł być ochrzczony, powinien wyrazić wolę  przyjęcia chrztu, być odpowiednio pouczony o prawdach wiary i obowiązkach  chrześcijańskich oraz przejść praktykę życia chrześcijańskiego w  katechumenacie. Ma być również pouczony o konieczności żalu za grzechy.  

§ 2. Dorosły, znajdujący się w niebezpieczeństwie śmierci, może być  ochrzczony, jeśli mając jakąś znajomość głównych prawd wiary, ujawni w  jakikolwiek sposób intencję przyjęcia chrztu i przyrzeknie, że będzie  zachowywał nakazy chrześcijańskiej religii.  

Kan. 866 - Jeśli tylko nie stoi na przeszkodzie poważna racja, dorosły  przyjmujący chrzest powinien być zaraz bierzmowany i uczestniczyć w  Eucharystii, przyjmując także Komunię świętą.  

Kan. 867 - § 1. Rodzice mają obowiązek troszczyć się, ażeby ich dzieci zostały  ochrzczone w pierwszych tygodniach; możliwie najszybciej po urodzeniu, a  nawet jeszcze przed nim powinni się udać do proboszcza, by prosić o sakrament  dla dziecka i odpowiednio do niego się przygotować. 

§ 2. Jeśli dziecko znajduje się w niebezpieczeństwie śmierci, powinno być natychmiast ochrzczone.  

Kan. 868 - § 1. Do godziwego ochrzczenia dziecka wymaga się:  

- 1 aby zgodzili się rodzice lub przynajmniej jedno z nich, lub ci, którzy prawnie  ich zastępują;  

- 2 aby istniała uzasadniona nadzieja, że dziecko będzie wychowane po  katolicku; jeśli jej zupełnie nie ma, chrzest należy odłożyć zgodnie z  postanowieniami prawa partykularnego, powiadamiając rodziców o przyczynie.  

§ 2. Dziecko rodziców katolickich, a nawet i niekatolickich, znajdujące się w  niebezpieczeństwie śmierci, jest godziwie chrzczone, nawet wbrew woli  rodziców.  

Kan. 869 - § 1. W razie wątpliwości, czy ktoś został ochrzczony albo czy chrzest  był ważnie udzielony, istniejącej mimo przeprowadzenia rzetelnych badań w tej  sprawie, chrztu należy udzielić warunkowo.  

§ 2. Ochrzczeni we wspólnocie kościelnej niekatolickiej nie powinni być  chrzczeni warunkowo, chyba że po zbadaniu materii i formy zastosowanych  przy udzielaniu tego chrztu, jak również intencji ochrzczonego jako dorosłego,  oraz szafarza chrztu, pozostaje uzasadniona wątpliwość co do ważności chrztu.  

§ 3. Jeśli w wypadkach, o których w §§ 1 i 2, pozostaje wątpliwe udzielenie lub  ważność chrztu, przed jego udzieleniem dorosłemu należy wyjaśnić naukę o  sakramencie chrztu oraz przedstawić mu, albo - jeśli chodzi o dziecko - jego  rodzicom powody wątpliwej ważności udzielonego chrztu.  

Kan. 870 - Dziecko podrzucone lub znalezione, jeśli po dokładnym zbadaniu nie  ustali się jego chrztu, należy ochrzcić.  

Kan. 871 - Płody poronione, jeśli żyją, należy, jeśli to możliwe, chrzcić.  

Rozdział IV  

CHRZESTNI  

Kan. 872 - Przyjmujący chrzest powinien mieć, jeśli to możliwe, chrzestnego.  Ma on dorosłemu towarzyszyć w chrześcijańskim wtajemniczeniu, a dziecko  wraz z rodzicami przedstawiać do chrztu oraz pomagać, żeby ochrzczony 

prowadził życie chrześcijańskie odpowiadające przyjętemu sakramentowi i  wypełniał wiernie złączone z nim obowiązki.  

Kan. 873 - Należy wybrać jednego tylko chrzestnego lub chrzestną, albo dwoje  chrzestnych.  

Kan. 874 - § 1. Do przyjęcia zadania chrzestnego może być dopuszczony ten,  kto:  

- 1 jest wyznaczony przez przyjmującego chrzest albo przez jego rodziców, albo  przez tego, kto ich zastępuje, a gdy tych nie ma, przez proboszcza lub szafarza  chrztu, i posiada wymagane do tego kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego  zadania;  

- 2 ukończył szesnaście lat, chyba że biskup diecezjalny określił inny wiek albo  proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie  wyjątku;  

- 3 jest katolikiem, bierzmowanym i przyjął już sakrament Najświętszej  Eucharystii oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką ma  pełnić;  

- 4 jest wolny od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem  wymierzonej lub  

deklarowanej;  

- 5 nie jest ojcem lub matką przyjmującego chrzest.  

§ 2. Ochrzczony, należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, może być dopuszczony tylko razem z chrzestnym katolikiem i to jedynie jako świadek  chrztu.  

Rozdział V  

STWIERDZENIE I ZAPISANIE PRZYJĘTEGO CHRZTU  

Kan. 875 - Udzielający chrztu powinien zatroszczyć się, jeśli nie ma  chrzestnego, ażeby był przynajmniej jeden świadek, który by mógł stwierdzić  udzielenie chrztu. 

Kan. 876 - Do udowodnienia chrztu, jeśli to nie przynosi nikomu szkody,  wystarczy oświadczenie jednego wiarygodnego świadka albo przysięga samego  ochrzczonego, gdy przyjmował chrzest jako dorosły.  

Kan. 877 - § 1. Proboszcz miejsca udzielenia chrztu powinien bezzwłocznie i  dokładnie zapisać w księdze ochrzczonych nazwisko ochrzczonego, czyniąc  wzmiankę o szafarzu, rodzicach, chrzestnych oraz o świadkach, jeśli występują,  jak również o miejscu i dacie udzielonego chrztu, podając również datę i  miejsce urodzenia.  

§ 2. Jeśli idzie o dziecko zrodzone z matki niezamężnej, należy wpisać nazwisko  matki, gdy fakt jej macierzyństwa jest publicznie stwierdzony albo ona sama z  własnej woli o to prosi na piśmie lub wobec dwóch świadków. Należy wpisać  także nazwisko ojca, gdy jego ojcostwo potwierdza jakiś dokument publiczny,  albo oświadczenie złożone przez niego wobec proboszcza i dwóch świadków. W  pozostałych wypadkach wpisuje się ochrzczonego, bez żadnej wzmianki o ojcu  lub rodzicach.  

§ 3. W wypadku dziecka adoptowanego należy wpisać nazwiska adoptujących  oraz - przynajmniej jeśli tak czyni się w akcie cywilnym regionu - nazwiska  rodziców naturalnych, zgodnie z §§ 1 i 2, przy uwzględnieniu przepisów  Konferencji Episkopatu.  

Kan. 878 - Jeśli chrzest nie był udzielony przez proboszcza ani też w jego  obecności, wtedy szafarz chrztu, kimkolwiek jest, ma obowiązek powiadomić  proboszcza parafii, na terenie której udzielono chrztu, aby mógł zapisać chrzest,  zgodnie z kan. 877, § 1. 

OŚRODEK  FORMACJI  LITURGICZNEJ

św. Jana Chrzciciela w Zawichoście   

Created OFL przy współpracy z  MAGNUM Sandomierz